نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین اصلی پور ¹
• حسین جمور ²
• ملیحه ربیعی ³
• نیلوفر مظفری ⁴

¹ دانشیار گروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه تهران ایران، مدیر گروه مطالعات مدیریت مرکز پژوهش های مجلس شورای

² دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی تهران و پژوهشگر مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تهران، ایران

³ دانش آموخته ی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی تهران، تهران، ایران/ پژوهشگر

⁴ دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی تهران، تهران، ایران/ پژوهشگر مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی

چکیده

تعارض منافع یکی از مسائل اساسی در حوزه‌های حقوق و مدیریت محسوب می‌شود. هدف این پژوهش واکاوی تجارب نهادهای اجرایی کشور در زمینه مقرره‌ گذاری مرتبط با مدیریت تعارض منافع، و ارائه راهکارهایی کاربردی برای ارتقای فرآیند تنقیح و تصویب لایحه مدیریت تعارض منافع است. این پژوهش از منظر روش شناختی، پژوهش کیفی است و به لحاظ هدف کاربردی می باشد. با استفاده از روش تحلیل مضمون و انجام مصاحبه ‌های نیمه ‌ساختار یافته عمیق با 21 نفر از متولیان و کارشناسان ارشد مدیریت تعارض منافع در نهادهای اجرایی، راهکارهای موثر در تدوین و اجرای قانون مدیریت تعارض منافع شناسایی شدند. مصاحبه های انجام شده منتج به 2مضمون فراگیر، 6 مضمون سازمان دهنده و 36 مضمون پایه شده است. بر اساس یافته ‌ها، مقرره‌ گذاری در این حوزه با چالش ‌های متعددی در سه سطح مواجه است: الف) حقوقی (شامل تداخل مقررات جدید با قوانین پیشین و فقدان ساز و کار ارزیابی تطبیقی)، ب) نهادی (شامل تعارض منافع سازمانی در نهادهای تنظیم ‌گر و نهاد سازی موازی)، و ج) اجرایی (شامل ضعف ضمانت ‌های اجرایی، عدم تفکیک بین مدیریت تعارض منافع و محدودیت ‌های غیر ضروری، و عدم استقلال نهاد ناظر). مواردی نظیر: ضرورت پرهیز از ایجاد محدودیت ‌های غیر ضرور، هم پوشانی و یکپارچه سازی با قوانین موضوعه مؤخر، توجه به تعارض منافع ساختاری(سیستمی)، در نظر گرفتن تمایزات ساختاری فی ما بین دستگاه های خدماتی، تولیدی/اقتصادی در مدیریت تعارض منافع و همچنین اجرای مرحله ای(آزمایشی) قانون، از جمله پیشنهادات دستگاه ها در راستای رفع چالش ها بود.

عنوان مقاله [English]

Documenting the Experiences of Executive Bodies in Regulating Conflict of Interest Management; An Achievement for the Approval of the Conflict of Interest Management Law

نویسندگان [English]

• Hosein Aslipour ¹
• Hosein Jamour ²
• Maliheh Rabiei ³
• Niloufar Mozafari ⁴

¹ Associate Professor, Department of Public Administration, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran; Head of the Management Studies Division, Research Center of the Islamic Consultative Assembly (Parliament)

² Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, and Researcher at Islamic Parliament Research Center (IPRC), Tehran, Iran.)

³ PhD in Islamic Philosophy of Education, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran / Researcher at Islamic Parliament Research Center (IPRC) (Corresponding Author).

⁴ Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, and Researcher at Islamic Parliament Research Center (IPRC), Tehran, Iran.)

چکیده [English]

Conflict of interest is considered one of the fundamental issues in the domains of law and management .The purpose of this research is to analyze the experiences of the country's executive bodies in the field of conflict of interest management regulation and to provide practical solutions for improving the process of refining and approving the conflict of interest management bill. This research is qualitative in terms of methodology and applied in terms of objective. Using thematic analysis and conducting in-depth semi-structured interviews with 21 officials and senior experts in conflict of interest management in executive bodies, effective solutions for drafting and implementing the conflict of interest management law were identified. The interviews resulted in 2 overarching themes, 6 organizing themes, and 36 basic themes. Based on the findings, regulation in this area faces multiple challenges at three levels: a) legal (including the overlap of new regulations with previous laws and the lack of a comparative evaluation mechanism), b) institutional (including organizational conflict of interest in regulatory bodies and parallel institutionalization), and c) executive (including weak enforcement guarantees, failure to distinguish between conflict of interest management and unnecessary restrictions, and lack of independence of the supervisory body). Cases such as the necessity of avoiding unnecessary restrictions, overlapping and integration with subsequent existing laws, attention to structural (systemic) conflicts of interest, considering structural distinctions between service, production/economic organizations in conflict of interest management, and also the phased (experimental) implementation of the law, were among the proposals of the bodies to address the challenges.