مطالعات مدیریت خدمات عمومی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل ها

داوران1403

حکمروایی مناطق آزاد تجاری صنعتی بر اساس نظریه حکمروایی خوب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 استاد گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

10.22054/spsa.2024.80095.1043

چکیده

امروزه مناطق آزاد تجاری صنعتی به‌عنوان یکی از پایه‌های اصلی اقتصادی، سهم مهمی از اقتصاد کشورهای پیشرفته و درحال‌توسعه را به خود اختصاص داده‌اند. اما مناطق آزاد در کشور ما باوجود موقعیت ژئوپلیتیکی خاص و ظرفیت‌های سرشار سرزمینی، انسانی و طبیعی نتوانسته‌اند اهداف پیش‌بینی‌شده در قانون تشکیل و اداره این مناطق را محقق نمایند. باتوجه‌به اینکه الگوی اداره و قوانین و مقررات حاکم بر مناطق آزاد یکی از اصلی‌ترین عوامل مؤثر بر عملکرد این مناطق است، در پژوهش حاضر به شناخت ابعاد و مؤلفه­های حکمروایی مناطق آزاد تجاری صنعتی با رویکرد تحلیل مضمون قیاسی (پیشینه محور) بر مبنای نظریه حکمروایی خوب و سطح‌بندی آن‌ها با مدل‌سازی ساختاری تفسیری پرداخته‌شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که در بنیادی‌ترین سطح این مدل (سطح چهارم)، مؤلفه‌هایی مانند شفافیت، برابری و همه‌شمولی و مشارکت قرار دارند. این مؤلفه‌ها به‌مثابه سنگ بنای مدل عمل کرده و می‌توانند نقطه شروعی مناسب برای ارتقای سطح حکمروایی در مناطق آزاد باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Industrial Free Trade Zones Governance Based on the Theory of Good Governance

نویسندگان [English]

  • Mahdi Abdollahpour 1
  • Gholamreza Kazemian 2
  • reza vaezi 3
  • Hossein Aslipour 2

1 PhD student in Public Administration, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

2 Associate Professor, Department of Public Administration, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

3 Professor, Department of Public Administration, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

 
Today, industrial free trade zones, as one of the main economic foundations, have taken a large share of the economies of developed and developing countries. However, the free zones in our country, despite their unique geopolitical position and abundant territorial, human, and natural capacities, have not been able to achieve the goals foreseen in the law on the formation and administration of these zones. Considering that the governance model and the rules and regulations governing the regions are known to be one of the main factors affecting the performance of these regions, in the present research, the dimensions and governance components of industrial free trade zones are identified with the deductive thematic analysis approach (background-based) and their stratification has been discussed with Interpretive Structural Modelling (ISM). The results indicate that in the most basic level of the model (fourth level), transparency, equality, inclusiveness, and participation are placed, which act as the cornerstone of the model and can be a good start for improving the governance of free zones.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Governance
  • Free Zones
  • Free Zones Governance
  • Interpretive Structural Modeling (ISM)
مراجع
  1. اسفندیاری، علی‌اصغر، مقدس حسین‌زاده، سمیره، دلاوری، مجید. (1387). ارزیابی عملکرد مناطق آزاد تجـاری ایـران و تأثیر آن در توسعه اقتصادی این مناطق. پژوهش‌نامه اقتصادی، 8 (28)، 146-119.
  2. افتخار جهرمی، گودرز، رضوانی، ابراهیم. (1395). الگوی خصوصی‌سازی ساختار اداره مناطق آزاد تجاری. فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی، 7 (26)، 249-275.
  3. الوانی، سید مهدی، شمس، لیلا. (1402). نوفناوری‌ها و مدیریت دولتی ایران. مطالعات مدیریت خدمات عمومی، 1(1)، 1-32.

https://doi.org/10.22054/spsa.2023.69087.1004

  1. تابلی، حمید؛ عسکری باقرآبادی، محبوبه، رجب‌زاده، پدرام. (1402). عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان درداده حاکمیتی باز با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری. مطالعات مدیریت خدمات عمومی، 1(1)، 93-122.

https://doi.org/  10.22054/spsa.2023.70448.1006

  1. تبریزی، منصوره . (1393). تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی. فصلنامه علوم اجتماعی، 21(64)، 105-138.

https://doi.org/10.22054/qjss.2014.344

  1. تنگستانی، محمدقاسم، مرادی برلیان، مهدی. (1403). نسبت صلاحیت دستگاه‌های اجرایی با سازمان مناطق آزاد تجاری-صنعتی. فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، 1 (54)، 49-73.

https://doi.org/10.22059/jplsq.2022.327803.2838

  1. دادرس مقدم، امیر؛ کریم، محمدحسین، رهنما، علی. (1399). عوامل مؤثر بر تاب آوری اقتصادی در مناطق آزاد تجاری ایران. سیاست‌های راهبردی و کلان، 8 (30)، 264-289  https://doi.org/10.30507/jmsp.2020.112714
  2. دهمرده قلعه‌نو، نظر؛ علی احمدی، ندا، قادری، عباسعلی. (1398). ارزیابی و اولویت‌بندی مناطق آزاد کشور و تأثیر آن در توسعه اقتصادی این مناطق. سیاست‌های راهبردی و کلان، 7 (25)، 108-123. https://doi.org/10.32598/JMSP.7.1.108
  3. رهنورد، فرج اله، یزدان‌شناسان، نرجس. (1394). تأثیر دولت الکترونیک بر حاکمیت خوب در پرتو درجه توسعه‌یافتگی کشورها. فصلنامه مدیریت منابع در نیروی انتظامی، 3(10)، 45–
  4. سلطان‌زاده، جواد؛ خیاطیان، محمدصادق، حبیب دوست، امیر. (1401). تبیین کارکردهای مناطق آزاد در نظام نوآوری ایران و اقتصاد دانش‌بنیان. مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی،12(45)، 8– https://doi. rg/10.22034/sspp.2023.1971326.3315
  5. سلمانی، ذبیح اله؛ شریفی، ارکان، فرکیش، هانه. (1401). چالش‌های حقوق شهروندی در نظام اداری ایران در پرتوی حکمرانی خوب. تعالی حقوق 40(8)، 200–
  6. شمس، مجید، هاشمی، محمودرضا. (1398). اولویت بندی شاخص های حکمروایی خوب شهری از دیدگاه شهروندان در شهر بیستون، نشریه جغرافیا و مطالعات محیطی، 8(29)، 81-92.
  7. ضیائی، محمود، اسدیان اردکانی، فائزه. (1399). چهارچوبی برای سطح‌بندی متغیرهای حکمروایی خوب در توسعه پایدار مقصدهای گردشگری نمونه پژوهش: شهرستان میبد، فصلنامه برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا)، 11(1)، 1-26. https://doi. rg/10.22108/sppl.2020.123953.1520
  8. غفاری فرد، محمد؛ حسینی، فاطمه و حسینی مزاری، سید اسماعیل. (1402). سازوکار ارتقای حکمرانی و سیاست‌گذاری توسعۀ منطقه‌ای در ایران. مطالعات اقتصاد بخش عمومی، 2 (1)،37-85.https://doi.org/10.22126/pse.2023.8786.1021
  9. کاظمیان، غلامرضا؛ قربانی‎زاده، وجه اله؛ واعظی، رضا، شاه‎محمّدی، مرضیه. (1398). الگوی نقش و ساختار حکمروایی محلی در نظام مدیریتی ایران. مدیریت دولتی،11 (2)، 179-202.

 https://doi.org/10.22059/jipa.2019.278535.2521

  1. کاظمیان، غلامرضا؛ واعظی، رضا؛ قربانی‌زاده، وجه اله، شاه محمّدی، مرضیه. (1398). آسیب‌شناسی شکل‌گیری حکمروایی محلی در ایران با روش نظریه - پردازی داده‌بنیاد ساخت‌گرا. جغرافیا و توسعه فضای شهری، 6 (1)، 63-80.  https://doi. rg/10.22067/gusd.v6i1.73965
  2. محمودی، جعفر؛ رونقی، محمدحسین، رونقی، مرضیه. (1392). تعیین وزن و رابطه بین شاخص های حکمرانی خوب در ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، 16(4)، 59-87.
  3. ذاکری، زهرا، اسفندیاری کلوکن، مجتبی. (1395). فراتحلیل مطالعات مناطق آزاد، دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
  4. محمدی‌فرد، حسام، پناهی نیکی قشلاق، سامان. (1400). تحلیل و بررسی عملکرد اقتصادی مناطق آزاد تجاری صنعتی جمهوری اسلامی ایران، دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
  5. مشفق، زهرا. (1401). آسیب‌شناسی مدل حکمرانی مناطق آزاد کشور. ماهنامه علمی امنیت اقتصادی، 10(11)، 65–
  6. میهن‌خواه، عبدالمجید، حافظ، رضازاده، معصومه، انوری، محمود، رضا. (1402). ارزیابی اثرات مناطق آزاد تجاری- صنعتی بر توسعه شاخص‌های اجتماعی (رفاه و امنیت) در مناطق شهری (مطالعه موردی: شهر چابهار). آینده‌پژوهی شهری،1(3)، 110-127. https://doi.org/10.30495/uf.2023.1977419.1083
  7. واعظی، رضا؛ شمس، لیلا، ملکی، مصطفی. (1402). فراحکمرانی: نظریه‌ای برای حفظ و ارتقاء ارزش و خدمات عمومی. مطالعات مدیریت خدمات عمومی، 1 (1)، 185-157.https://doi.org/10.22054/spsa.2022.66621.1002
  8. واعظی، رضا و قیطرانی، فاطمه. (1398). حکمرانی همکارانه؛ رویکردی نو در مدیریت ارزش عمومی. دوفصلنامه توسعه علوم‌انسانی،1(2)، 61-84 .  https://doi.org/10.22047/hsd.2019.182454
  9. Acemoglu, D., Robinson, J. A. (2020). The narrow corridor: States, societies, and the fate of liberty. Penguin.
  10. Alansary, O. S. A., Al-Ansari, T. (2023). Defining ‘free zones’: A systematic review of literature. Heliyon, 9(4). https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e15344
  11. Allam, Z., Jones, D. S. (2019). Attracting investment by introducing the city as a special economic zone: A perspective from Mauritius. Urban Research & Practice, 12(2), 201-207. https://doi.org/10.1080/17535069.2019.1607017
  12. Alqooti, A. A. (2020). Public governance in the public sector: Literature review. International Journal of Business Ethics and Governance, 14-25. https://doi.org/10.51325/ijbeg.v3i3.47
  13. Amodu, N. (2018). An Examination of Governance and Operational Framework of Free Zones in Nigeria. The Gravitas Review of Business and Property, 9(1), 31–43.
  14. Bianchi, C., Nasi, G., Rivenbark, W. C. (2021). Implementing collaborative governance: models, experiences, and challenges. Public Management Review, 23(11), 1581-1589. https://doi.org/10.1080/14719037.2021.1878777
  15. Boeninger, E. (1991). Governance and development: Issues and constraints. The World Bank Economic Review, 5(1), 267-288. https://doi.org/10.1093/wber/5.suppl_1.267
  16. Buba, J., Wong, M. D. (2017). Special economic zones: an operational review of their impacts, The World Bank Group.
  17. Dorożyński, T., Świerkocki, J., Dobrowolska, B. (2021). Governance of special economic zones and their performance: Evidence from Poland. Entrepreneurial Business and Economics Review, 9(3), 149-167. https://doi.org/10.15678/EBER.2021.090310
  18. Farole, T., Akinci, G. (2015). Special Economic Zones: Progress, Emerging Challenges, and Future Directions. The World Bank Group.
  19. Gjaltema, J., Biesbroek, R., Termeer, K. (2019). From government to governance…to meta-governance: a systematic literature review. Public Management Review, 22(12), 1760–1780. https://doi.org/10.1080/14719037.2019.1648697
  20. Harpham, T., Boateng, K. A. (1997). Urban governance in relation to the operation of urban services in developing countries. Habitat international, 21(1), 65-77. https://doi.org/10.1016/S0197-3975(96)00046-X
  21. Heeks, R. (2002). Reinventing government in the information age. In Reinventing government in the information age(pp. 31-43). Routledge.
  22. Hidayat, S., Negara, S. D. (2020). Special economic zones and the need for proper governance. Contemporary Southeast Asia, 42(2), 251-275.
  23. Hutauruk, R. H., Tan, D., Situmeang, A., Disemadi, H. S. (2023). Developing an Indonesian Regulatory Framework in the Face of SEZs 5.0. Journal of Indonesian Legal Studies, 8(2), 453-500. https://doi.org/10.15294/jils.v8i2.67623
  24. Kitchin, R. (2014). The data revolution: Big data, open data, data infrastructures and their consequences. Sage. https://doi.org/10.4135/9781473909472
  25. Kuo, K. C., Lu, W. M., Nguyen, D. T., Wang, H. F. (2020). The effect of special economic zones on governance performance and their spillover effects in Chinese provinces. Managerial and Decision Economics, 41(3), 446-460. https://doi.org/10.1002/mde.3112
  26. Lewis, D. (2011). Bangladesh: Politics, economy and civil society. Cambridge University Press.
  27. Liou, K. T. (2017). Government reform, public governance, and Chinese economic development. Journal of Chinese Governance, 2(3), 255-270. https://doi.org/10.1080/23812346.2017.1342871
  28. Lupala, J. M. (2015). Urban governance in the changing economic and political landscapes: A comparative analysis of major urban centres of Tanzania. Current Urban Studies, 3(2), 147-160. https://doi.org/10.4236/cus.2015.32013 
  29. Marandu, E. E., Mburu, P. T., Amanze, D. (2017). Evolution of Free Economic Zones: A Functional Taxonomy. Archives of Business Research, 5(11). https://doi.org/10.14738/abr.511.3845
  30. Mergel, I., Edelmann, N., Haug, N. (2019). Defining digital transformation: Results from expert interviews. Government information quarterly, 36(4), 101385. https://doi.org/10.1016/j.giq.2019.06.002
  31. North, D. C. (1990). Institutions, Institutional Change and Economic Performance. In Political Economy of Institutions and Decisions. Cambridge University Press.
    https://doi.org/10.1017/CBO9780511808678
  32. Tang, S. Y. (2021). Rethinking local and regional governance in China: An institutional design and development perspective. Urban Governance, 1(1), 51-58. https://doi.org/10.1016/j.ugj.2021.11.002
  33. UNCTD (2019). World investment report 2019: Special economic zones. UN.
  34. Weiss, T. G. (2000). Governance, good governance and global governance: Conceptual and actual challenges. Third World Quarterly, 21(5), 795–814.
  35. Zeng, D. Z. (Ed.). (2010). Building engines for growth and competitiveness in China: Experience with special economic zones and industrial clusters. World Bank Publications.
  36. Zhan, James X., Bruno Casella, and Richard Bolwijn, 'Towards a New Generation of Special Economic Zones: Sustainable and Competitive', in Arkebe Oqubay, and Justin Yifu Lin (eds), The Oxford Handbook of Industrial Hubs and Economic Development, Oxford Handbooks (2020; online edn, Oxford Academic, 6 Aug. 2020), https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780198850434.013.26, .
مطالعات مدیریت خدمات عمومی
دوره 2، شماره 4
تیر 1403
صفحه 1-40
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 16 تیر 1403
  • تاریخ بازنگری: 03 مهر 1403
  • تاریخ پذیرش: 14 مهر 1403
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار