نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارگروه مدیریت دولتی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکترای خط‌مشی‌گذاری عمومی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 استاد گروه مدیریت دولتی دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 دانشیار گروه مدیریت دولتی دانشگاه علامه طباطبائی

10.22054/spsa.2023.73953.1016

چکیده

توجه به بعد ارزشها و تأثیر آن بر انتخابها، اجرا و نظارت در فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی محققان را به نقش ایدئولوژیها در این فرایند رهنمون می‌سازد. بررسی ایدئولوژی در ذیل مفهوم ایده/ارزشها در فرایند خط‌مشی‌گذاری در سده‌های اخیر به دلیل اثرات جریانهای افراطی ایدئولوژیک بر خط‌مشی‌های عمومی و پیامدهای آن رو به رشد بوده است لیکن به دلیل پیچیدگی و نبود ابزار کاربردی مناسب محققان مدیریت دولتی را از پرداختن به آن دور داشته است. در همین راستا در این تحقیق، نویسندگان ضمن تمرکز بر این سوال که کدام سیسم جامع ارزشی بر خط‌مشی‌های عمومی در حوزه آموزش عالی در ایران اثرگذارند به مطالعه نظامند تئوری- محور در مورد نقش ایدئولوژی در خط‌مشی‌گذاری عمومی پراخته و در نهایت دو چارچوب تحلیلی جهت سازماندهی عوامل اثرگذاری ایدئولوژی در خط‌مشی‌های عمومی در ایران به صورت أعم و درحوزه آموزش عالی به صورت أخص ارائه کرده و ضمن اخذ نظر گروهی از متخصصان این حوزه به روش دلفی به اصلاح و تکمیل آن پرداختند. . تحقیق در حوزه ایدئولوژی در خط‌مشی‌گذاری با استفاده از این ابزارها می‌تواند تحقیقات آینده را هدایت کند ضمن اینکه ابزاری عملی را برای محققان و سیاست‌گذارانی که مایل به کاهش اثرات منفی ایدئولوژیک و تقویت جایگزینهای آن هستند فراهم سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Ideology Analysis in Public Policies

نویسندگان [English]

  • Behrooz Rezaeemanesh 1
  • Sakineh Bikdeli 2
  • Ali Asghar Pourezzat 3
  • Davoud Hoseinpoor 4

1 Associate Professor, Department of Public Administration, , Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

2 Ph.D. Student public policy, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

3 Professor of Public Administration Department, University of Tehran, Tehran, Iran

4 Associate professor Department of Public Administration Allameh Tabatabe'i university

چکیده [English]

TPaying attention to the dimension of values and its effect on choices, implementation and monitoring in the process of public policymaking leads researchers to the role of ideologies in this process. The examination of ideology under the concept of ideas/values in the policy-making process has been growing in recent centuries due to the effects of extreme ideological currents on public policies and its consequences, but due to the complexity and lack of suitable practical tools. It has kept public administration researchers away from addressing it. In this regard, in this research, while focusing on the question of which comprehensive value system affects public policies in the field of higher education in Iran, the authors have developed a systematic theory-based study on the role of ideology in public policy making. And finally, they presented two analytical frameworks to organize the influencing factors of ideology in public policies in Iran in general and in the field of higher education in particular, and while obtaining the opinion of a group of experts in this field by Delphi method they revised and completed it. . Research in the field of ideology in policy making using these tools can guide future research while providing a practical tool for researchers and policymakers who wish to reduce the negative effects of ideology and strengthen its alternatives.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ideology
  • ideology analysis framework of policies
  • policies of higher education
  • Islamization of universities
  1. آقاجانی، نصر اله، حسین نژاد خاکی، یوسف.(1398). از ایدئولوژی تا الگوهای سیاست‌گذاری در نظام فرهنگی غرب (بررسی خاستگاه‌های نظریه‌های سیاستی در تدوین سیاست‌های فرهنگی). فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، 7(2)، 159-188.

doi: 10.22081/jiss.2020.68470.

  1. اسمیت، کوین بی، لریمر، کریستفر دبلیو.(1396). درآمدی نظری بر سیاست عمومی. بهزاد عطارزاده، چاپ نخست، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
  2. ایگلتون، تری.(1381) .درآمدی بر ایدئولوژی. اکبر معصوم­بیگی،چاپ اول، تهران، انتشارات آگه.
  3. بشلر، ژان.(1370). ایدئولوژی چیست؟ علی اسدی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  4. بیات، اکبر، لطیفی، میثم، مرادی، مرتضی، اسلامبولچی، علیرضا.(1398). طراحی الگوی ایدئولوژی سازمانی با رویکرد فازی. مدیریت سازمان‌های دولتی، 7 (3)63 -76.https://doi.org/10.30473/ipom.2019.42380.3324
  5. پولادی، کمال.(1396).تاریخ اندیشه سیاسی در غرب.چاپ نهم، تهران،نشر مرکز.
  6. حسینی، سید محمد، بیات کمیتکی، مهناز، بالوی،مهدی.(1400). بررسی تحلیلی ماهیت مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی. فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره 94، 189. https://doi.org/22034/JLR.2020.184448.1496
  7. دانایی‌فرد، حسن، امامی،سید مجتبی، تراب زاده جهرمی، محمدصادق.(1401). گونه شناسی نظریه­ها و منشور طیف نوری تعریف مسئله در تحلیل خط مشی، اندیشه مدیریت راهبردی، 16(1) 1-36، https://doi.org/1001.1.23830891.1401.16.1.1.3
  8. دانشور، فائزه. (1395). بازخوانی رابطه حقوق و ایدئولوژی در پرتو مطالعات میان‌رشته‌ای، فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای علوم انسانی، 8(4)1-26.https://doi.org/10.22035/isih.2016.241

رهبر قاضی، محمود رضا، نساج، حمید، گورابی، سید یاسم.(1395). اولویت‌های ارزشی و اجتماعی عوامل پیش‌بینی کننده جهت‌گیری‌های سیاسی اصول‌گرایی/اصلاح‌طلبی(مطالعه موردی شهروندان شهر اصفهان). مجلس و راهبرد، 23(86)، 95-118.

  1. سروش، عبدالکریم.(1393). فربه­تر از ایدئولوژی. چاپ یازدهم تهران، انتشارات صراط.
  2. شفیعی، ساناز، رجب‌زاده قطری، علی، حسن‌زاده، علیرضا، جهانیان، سعید(1396)مقاصد گردشگری هوشمند: مرور سیستماتیک تحقیقات با استفاده از رویکرد قیف پارادایم.فصلنامه علمی مطالعات گردشگری.شماره 49.33-62. https://doi.org/10.22054/tms.2020.11045
  3. عابدی­جعفری، حسن، نوه ابراهیم، عبدالرحیم، حسن­پور، اکبر، پیرملکی، پویا. (1396) نقد روشمند مطالعات دین و مدیریت در غرب و ارائه یک طرح تحقیقاتی برای بررسی پیشینه تحقیق در این حوزه، فصلنامه روش­شناسی علوم انسانی، ش 92، 45-76
  4. علمی، محمود.(1388). گرایش‌ها و اولویت‌های ارزشی دانشجویان و رابطه آن با طبقه اجتماعی.جامعه‌شناسی کاربردی، 20(34)، 107-132.
  5. قریشی، فردین.(1388). چالش‌های نظری ایدئولوژی‌های سیاسی:مطالعه موردی ایران، فصلنامه سیاست، 39(1)، 217-239.
  6. صادقی­مقدم، محمدحسن، بنایی اسکویی، مجید، قسمتی تبریزی، علی.(1397). مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، تهران: انتشارات دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  7. مانهایم، کارل.(1396). ایدئولوژی و اتوپیا، مقدمه­ای بر جامعه­شناسی شناخت، فریبرز مجیدی،چاپ اول، تهران، سمت.
  8. مک­للان،دیوید. (1391). ایدئولوژی. علی­اکبر رقیعی مهرآبادی،چاپ سوم، تهران، انتشارات آشیان.
  9. ملپس، سایمن، ویک، پاول.(1394). درآمدی بر نظریه انتقادی، گلناز سرکارفرشی، چاپ اول، تهران، سمت.
  10. موسوی بهیبد، سید بهروز، حسابی،احمدعلی، ایدر، نبی اله. (1400). بازنمایی گفتمان-ایدئولوژی دولت اعتدال در نظام آموزش‌وپرورش، پژوهش‌های جامعه­شناختی، سال یازدهم، شماره چهارم.
  11. نقیب زاده، احمد.(1379). درآمدی بر جامعه­شناسی سیاسی، چاپ دوازدهم، تهران، سمت.
  12. نظری، علی­اشرف­، حسن­پور، علی.(1391). فرهنگ، قدرت و معنا در نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران. مطالعات ملی، ویژه‌نامه، شماره 2، https://www.rjnsq.ir/article_100396.html#:~:text=20.1001.1.1735059.1391.13.0.2.3
  13. هاشم­زهی، نوروز، خلجی، عباس.(1388). بررسی رویکردهای مبدعان اسلامی سازی دانشگاه‌ها در ایران، معرفت در دانشگاه اسلامی،13(4)3-29.
  14. هاشم­زهی، نوروز، میرزا، بهروز.(1392). تحلیل مقایسه­ای ارزشیابی دانشگاهیان از برنامه­های اسلامی سازی دانشگاه‌ها. فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، 1(2) 25-54.
  15. هاولت،مایکل، رامش، ام، پرل، آنتونی.(1394).مطالعه خط­مشی عمومی، عباس منوریان و ابراهیم گلشن، چاپ اول، تهران، مهربان نشر.
  16. Bailey, M. A.(2007). Comparable Preference Estimates across Time and Institutions for the Court, Congress, and Presidenc. American Journal of Political Science. 51( 3) ,433-448
  17. Baumgartner , F. R. ,Jones ,B. D. (1993).Agendas and Instability in American Politics. Chicago & London. The University of Chicago Press.
  18. Cahanlar, A., White, K.(2023). A systematic review on political ideology and persuasion.Psychology & Marketing, 40(12),1–13, https://doi.org/1002/mar.21894
  19. Cohen, S.(2010). Ideology? What ideology?. Criminology & Criminal Justice 10(4) 387–391, https://doi.org/10.1177/174889510382371
  20. Cohen, S..(2010). Ideology? What ideology? Criminology & Criminal Justice,10(4)387-391
  21. Dugaru, T. (2018).Change and public policy:a mutual dependency relationship. Journal of Public Administration, Finance and Law, 14,168-177.
  22. Eagleton, T.(1991).Ideology :an Introduction, first ed. ,London,Verso.
  23. Facchini, F. (2016). Political ideological shift: A theoretical approach, Social Science Information, 55(4) ,589 –602, https://doi.org/10.1177/0539018416658149
  24. Faustino, , Barbosa, H. , Ribeiro, E. & Menezes, R.(2019).A data-driven network approach for characterization of political parties’ ideology dynamics, Applied Network Science. 4. https://doi.org/10.1007/s41109-019-0161-0
  25. Fagerholm ,A .(2016). Ideology: A Proposal for a Conceptual Typology, Social Science Information,55(2) ,137 –160. https://doi.org/10.1177/0539018416629229
  26. Fischer ,F., Miller ,G.J. , Sidney, M.S.(2007).Handbook of Public Policy Analysis Theory, Politics, and Methods,CRS Press, Oxford,Taylor & Francis Group
  27. Garritzmann ,J. L., Röth L., Kleider ,H.(2021) Policy-Making in Multi Level Systems: Ideology,Authority, and Education. Comparative Political Studies,54(12), https://doi.org/10.1177/001041402199749
  28. Gasulla,O., Bel, G., Mazaira-Font, F. A.(2023). Ideology, political polarization and agility of policy responses: was weak executive federalism a curse or blessind for COVID-19 management in the USA? Cambridge journal of regions, economy and society,16(1),151-166, https://doi.org/10.1093/cjres/rsac033
  29. Grafton ,C., Permaloff , A .(2005). The behavioral study of political ideology and public policy formulation, The Social Science Journal,42, 201–213. https://doi.org/10.1016/j.soscij.2005.03.003
  30. Haglin K. Vedlitz. A.(2023)Ideology, knowledge, and the assessment of science policy agencies. Science and Public Policy, 50(4),707-708 https://doi.org/10.1093/scipol/scad020
  31. Harrison, K., Boyd , T.(2003).Understanding Political Ideas and Movements, Manchester. Manchester University Press
  32. Herre, B.(2022).Identifying Ideologues: A Global Dataset on Political Leaders, 1945–2020. British Journal of Political Science , 53( 2) , 740-748
  33. Heywood, A.(2017).Political Ideologies, 6Th ed, London. Palgrave.
  34. Howlett ,, Ramesh M.,  Perl, A.(2009).Studying Public Policy: Policy Cycles and Policy Subsystems . 3rd Edition, Oxford ,Oxford University Press
  35. Jost, J. T. Federico, Chr. M., Napier,J. L. (2009).Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities. Annual Review of Psychology, 60,307-337. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.60.110707.163600
  36. Kim, J.C., Park, ,Dubois, D.(2018). How Consumers’ Political Ideology and Status-Maintenance Goals Interact to Shape Their Desire for Luxury Goods, Journal of Marketing,82(6),132-149. https://doi.org/10.1177/00222429187996
  37. Lavertu, S., Moynihan, P. D., Lewis, D. E .(2013). Government Reform, Political Ideology and Administrative Burden: The Case of Performance Management in the Bush Administration.Public Administration Review, 73(6),845–857, https://doi.org/1111/puar.12132.
  38. Menachem,Sh(2015) Is social services policy based on constraints, ideology or politics? - Social and Behavioral Sciences,209, 490-496
  39. Milio, N .(2005). Ideology, Science, and Public Policy, Epidemiol Community Health,59(10),814-5. https://doi.org/ 10.1136/jech.2005.035485
  40. Mullins, W. A. (1972). On the Concept of Ideology in Political Science. The American Political Science Review, 66( 2 ), 498-510, DOI: https://doi.org/10.2307/1957794
  41. Nescolarde-Selva, J. A., Usó-Doménech ,J., Gash ,H.,(2017) What Are Ideological Systems?Systems,5(21),1-17, https://doi.org/10.3390/systems5010021
  42. Ongaro, , Tantardini  , M.(2023) Religion, spirituality, faith and public administration: A literature review and outlook, Public Policy and Administration.January 9, https://doi.org/10.1177/09520767221146866
  43. Peters ,B G., Pierre, J. (2006)Handbook of Public Policy , SAGE Publications Ltd
  44. Ritter, A.(2009). How do drug policy makers access research evidence?, International Journal of Drug Policy,20,70–75. https://doi.org/ 10.1016/j.drugpo.2007.11.017
  45. F. (2014) Drug prevention, politics and knowledge: Ideology in the making, Addiction Research and Theory,22(14),https://doi.org/10.3109/16066359.2013.856886
  46. Schneider ,A. , Ingram ,H.(1993)Social Construction of Target Populations: Implications for Politics and Policy.The American Political Science Revie,87( 2), 334-347
  47. Schreurs ,Petr. (2005). the Value (s) of Public Administration: Dedicated to Amande Nina Wianne ,  Administrative Theory & Praxis ,27(2),301-310, https://doi.org/10.1080/10841806.2005.11029491
  48. Shafritz, J. M., Layne, K. S., Barick, Ch. P.(2005). Classics of Public Policy.London.Pearson Longman.
  49. Steizinger, J. (2018). The Significance of Dehumanization: Nazi Ideology and Its Psychological Consequences.. Politics, Religion & Ideology,19(2), https://doi.org/10.1080/21567689.2018.1425144
  50. Stewart , J.( 2009). What Are Policy Values? Public Policy Values. New York .Pulgrave and Macmilan,https://doi.org/10.1057/9780230240759_2
  51. Swinkels,M.(2020). How Ideas Matter in Public Policy:a Review of Concepts, Mchanisms,and Methods, International Review of Public Policy,2(3), 281-316.htpps://doi.org/4000/irpp.1343
  52. Weishall, K.,Summer, U., Ritov, Y.(2017). Ideological Influences on Governance and Regulation: The Comparative Case of Supreme Courts.Regulation & Governance , 12, 334–352, htpps://doi.org/10.1111/rego.12145