نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
3 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
در دهه‌های اخیر با گسترش تحولات عمیق فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی، جنبش جدیدی در حاکمیت به منظور بهبود روابط بین مردم و حکومت تحت عنوان حکومت باز شکل گرفت. هدف این پژوهش، تحلیل عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در دادة حاکمیتی باز است.برای این منظور در گام اول عناصر تشکیلدهنده مشارکت شهروندان در دادة حاکمیتی باز از ادبیـات نظری (به روش مرور نظاممند) و مصاحبه با خبرگان شناسـایی شـد. جامعه پژوهش را خبرگان سیاسی و اداری سازمانهای زیرمجموعه وزارت کشور به تعداد 18 نفر تشکیل میدهند. ابزار جمع آوری دادهها مصاحبه و پرسشنامه است. با مرور جامع پیشینه پژوهش و نظرخواهی از خبرگان، تعداد 10عامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در دادة حاکمیتی باز شامل؛ ویژگی‌های شخصیتی، توانمندی‌های فردی و انگیزش درونی شهروندان، انگیزش بیرونی شهروندان، عوامل اقتصادی، عوامل سازمانی و حقوقی، کیفیت بستر داده حاکمیتی باز، کیفیت خدمات داده حاکمیتی باز، عوامل فرهنگی- اجتماعی، عوامل سیاسی و تحولات بین المللی، در قالب مدل ساختاری تفسیری شناسایی و سطح‌بندی گردید. نتایج نشان داد که تحقق مشارکت شهروندان در دادة حاکمیتی باز نمی‌تواند یک تصمیم اجرایی محض از سوی حاکمیت باشد، بلکه بایستی الزامات گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سازمانی، فناوری و تحولات بین‌المللی مرتبط با هر یک از آن‌ها را احصا و مورد واکاوی قرار داد و در نهایت متناسب با آن در راستای منافع عمومی جامعه برنامهریزی و اقدام نمود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Effective factors on citizen participation in open government with an interpretive structural modeling approach
نویسندگان [English]
- Hamid Taboli 1
- Mahboobeh Askari bagher abadi 2
- Pedram Rajabzadeh 3
1 Associate Professor, Department of Public Administration, Payam Noor University,Tehran, Iran
2 PhD student in public administration, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
3 Master's student in public administration, Payam Noor University, Kerman, Iran
چکیده [English]
communication technologies, existing movements in governance to improve relations between the people and the government were formed under the title of new governance. The purpose of this research is to analyze the factors of participation in governance data. For this purpose, in the first step, the constituent elements of citizens' participation in open governance data were identified from the theoretical literature (by a systematic review method) and interviews with experts. The research community comprises 18 political and administrative experts from the organizations under the Ministry of Interior. Data collection tools are interviews and questionnaires. With a comprehensive review of the background of the research and soliciting opinions from experts, the number of 10 factors affecting citizens' participation in open governance data includes Personality characteristics, individual capabilities and internal motivation of citizens, external motivation of citizens, economic factors, organizational and legal factors, quality of open governance data platform, quality of open governance data services, cultural-social factors, political factors and international developments, in the form of a structural model. An interpretation was identified and leveled. The results showed that the realization of citizens' participation in open governance cannot be a purely executive decision by the government. However, various political, economic, cultural, social, organizational, and technological requirements and international developments related to each of them should be counted and analyzed. Furthermore, it finally planned and acted according to it in line with the general interests of the society.
کلیدواژه‌ها [English]
- Open data
- open government
- open governance data
- citizen participation
- interpretive structural modeling
- ابوالمعالی، فاطمه السادات؛ دانش‌فرد، کرم‌الله، پورعزت، علی اصغر. (1399). الگویی برای شناسایی پیشران‌های کاربست مدل حکومت باز در دستگاه‌های اجرایی ایران (موردمطالعه: وزارت کشور). فصلنامه مدیریت دولتی، (1) 12، 142-171.
- اسماعیلنژاد، فرانک(1397). بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش داده بازحاکمیتی درسطح محلی (مطالعه موردی شهرداری تهران). پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.
- اشرافی، داریوش و اسلامی، رضا. (1396). نقش سازمانهای بین المللی در جهانی شدن اقتصاد و تأثیر آن بر حاکمیت ملی. تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین الملل، (35)10 ، 1-25.
- بستام، هادی، مشبکی، اصغر، کردنائیج، اسداله، و آذر، عادل. (1394). طراحی مدل کسب و کار انطباقی (مورد مطالعه: صنایع غذایی). کاوش های مدیریت بازرگانی، (14)7، 149-179.
- بوذرجمهری، حسین، رجایی، سهیلا، ثنایی، مهدی، هرندی، یاسمن. (1398). شفافیت، مشارکت و حاکمیت باز. راهکارهای نوین چابک‌سازی حاکمیت. فصلنامه سیاست نامه علم و فناوری، (4) 9 ، 5-14.
- ثنایی، مهدی؛ تسلیمی، محمد؛ عبدالحسین زاده، سعید و خانی، محمد حسین. (1397). تحلیل وارزشیابی مدل‌های اکوسیستم داده حکومتی باز. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، (34) 2 ، 609-636.
- جزینی، علیرضا؛ تقوی، منصور و نوروزی، الهه. (1396). تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارتقاء مشارکت اجتماعی شهروندان. مدیریت شهری و روستایی، (46) 16، 445-458.
- دانشپور، سیدعبدالهادی، بهزادفر، مصطفی، برکپور، ناصر، شرفی، مرجان. (1396). محیط برنامهریزی مشارکتی؛ ارائه مدل مفهومی برای تحلیل عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در برنامه ریزی. دوفصلنامه معماری وشهرسازی، (18) 9 ، 23- 42.
- رحمت الهی، حسین، آقامحمدآقایی، احسان. (1392). درآمدی بر نقش دولت در فرآیند مشارکت پذیری مردم. مجله مطالعات حقوقی، (3) 5، 67- 107.
- رحمت الهی، حسین؛ آقامحمدآقایی، احسان و بالوی، مهدی. (1395). کاهش سرمایه اجتماعی، دولت و مشارکت مردم. مدیریت سرمایة اجتماعی، (3) 13، 435-431.
- رودساز، حبیب؛ قربانی زاده، وجه الله، شادمهری، نیکتا، سید موسوی، سیدحسن. (1397). تبیین الگوی بومی توسعه مشارکت الکترونیک در سیاستگذاری ایران. فصلنامه سیاستگذاری عمومی، (2) 4 ، 81 -104.
- رهنورد، فرج الله، مؤمن کاشانی، نوشین. (1397).مفهوم دولت باز و داده باز و نقش آن در تحول نظام اداری. فصلنامه تحول اداری، (2) 56 ، 15 -32.
- عبدالحسین زاده، محمد، ثنایی، مهدی،ذوالفقارزاده، محمدمهدی. (1396). مفهوم شناسی سیاستگذاری داده باز حاکمیتی و تبیین مزایا و فواید آن در عرصههای مختلف سیاستگذاری. مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی(مطالعات راهبردی جهانی شدن)، (22 ) 7 ، 55 -74.
- قربانی زاده، وجه الله، معتضدیان، رسول، حسینپور، داود، رهبر، عباسعلی. (1400 الف). طراحی الگوی مشارکت عمومی در خط‌مشی‌گذاری با رویکرد چندروشی. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی. (39) 11 ، 68-92.
- قربانی زاده، وجه الله؛ معتضدیان، رسول؛ حسین پور، داود و رهبر، عباسعلی. (1400 ب). واکاوی و تبیین پیشران‌های مؤثر برآینده مشارکت عمومی در خط مشیگذاری. فصلنامه مجلس و راهبرد، (107) 28 ، 181-208.
- ملکشاهی، غلامرضا؛ نیکپور، عامر و غلامی، سپیده. (1397). شناخت و ارزیابی عوامل مرتبط با مشارکت شهروندان در مدیریت شهری. جامعه شناسی نهادهای اجتماعی، (12) 5، 327 -350.
- ملک‌نژاد، محمد حسین و ثنائی، مهدی. (1399). مفهوم شناسی فناوری شهروندی. مطالعات رسانه‌های نوین، (21)6 ،281 -302.
- -Atzori, M. (2015). Blockchain technology and decentralized governance: Is the state still necessary?. Available at SSRN 2709713.
- -Divine Mercy, H; Agham Mohammad Aghaei, E & Balvi, M. (2016). Reduction of social capital, government and people's participation. Social capital management, (3) 3, 435- 461.
- -Ingrams, A. (2020). Organizational design in open government: Two cases from the United Kingdom and the United States. Public Performance & Management Review, 43(3),636-661.
- -Lathrop, D. & Ruma, L. (2010). Open government: Collaboration, transparency, and participation in practice. "O"Reilly Media, Inc.
- -Mandal, A. & Deshmukh S. G. (1994). Vendor selection using interpretive structural modeling (ISM). International Journal of Operation & Production Management, 14(6), 52-59.
- -Purwanto, A. Zuiderwijk, A. & Janssen, M. (2022). Citizen engagement with open government data: A systematic literature review of drivers and inhibitors. Research Anthology on Citizen Engagement and Activism for Social Change, 1539-1566.
- -Ruijer, E. & Meijer, A. (2020). Open government data as an innovation process: Lessons from a living lab experiment. Public Performance & Management Review, 43(3), 613-635.
- -Saylam, A., Karkın, N, & Kocaoğlu, B. U. (2022). Higher public officials on direct citizen participation in Turkey: institutionalized vs. curious public administrators. In Research Anthology on Citizen Engagement and Activism for Social Change .1307-1329 IGI Global.
- -Schmidthuber, L. Piller, F. Bogers, M. & Hilgers, D. (2019). Citizen participation in public administration: investigating open government for social innovation. R&D Management, 49(3), 343-355.
- -Zuiderwijk, A. Janssen, M. Choenni, S. & Meijer, R. (2014). Design principles for improving the process of publishing open data. Transforming Government: People, Process and Policy, 8 (2), 185-204.
)